“Enflasyon farkı kadar faiz almak helal olur mu !?” sorularıyla çok karşılaşmaktayım.
Çok defalar bunu izah ettim.
Ama bazı ilahiyatçı ve akademisyen arkadaşlar için tekrar izah etme ihtiyacı hasıl olmuştur.
Mevcut ekonomik sistem üç tane enstrümanla hareket eder.
– Enflasyon
– Kur (buna devalüasyonda diyebiliriz)
– Faiz
Bir matematik denklemi çözerken o denklemdeki enstrumanların, hepsinin aynı zaman diliminde olduğunu varsayarak çözeriz.
Mesela X ve Y oluşan bir matematik formülü düşünün.
Önümüzde de Y=(X2)+(3×)+5 gibi bir paravol olsun. Bu formülü biz aynı zaman dilimi içinde olduğunu varsayarak çözeriz.
Ama enflasyon devalüasyon(kur) ve faiz olmak üzere ekonomik sistemin üç tane enstrümanı değişik zamanda birbirlerinden farklı oldukları için aynı zaman dilimi denklemi içinde çözemezsiniz.
Şimdi bu üç enstrümanın zaman içerisindeki durumlarına bakalım.
– Enflasyon; geçmişi ifade eder. Yani geçmiştir geçmişte yaşanmıştır
– Fevalüasyon; anlıktır şu anda kur kaçsa devalüasyonda odur.
– Faiz; ise geleceği ifade eder.
Bu durumda geçmişte olmuş bitmiş bir şey ile gelecekte olan bir şey nasıl karşılanabilir !?
Geçmişte olmuş bitmiş ve hükmü verilmiştir.
Mesela geçmişte kıtlık veya yokluk yaşanmış, olmuş ve bitmiştir.
Diyelim ki bugün yenibir fiyatlandırma yapacaksanız. Fiyatlandırmayı yaparken geçmişte yaşanan kıtlığı veya yokluğu fiyatlara yansıtıyorum diyemezsiniz.
Böyle bir durumda almaya gelince de;
“Enflasyon farkı kadar faiz helaldir…” diyemezsiniz.
Demeye devam ederseniz, enflasyon farkı kadar faizci olursunuz.
Bunları şimdiden bilseniz iyi olur !!
…
Vesselam
Prof. Dr. Mete GÜNDOĞAN